Zowel mensen als paarden kunnen hevig angstig zijn en dat is heel natuurlijk. Zonder angst zouden we niet kunnen overleven. Als angst zich vastzet kunnen we in een negatieve spiraal terechtkomen en niet meer genieten van paardrijden.
De oorsprong van angst
Tijdens de evolutie zijn de hersenstructuren van zoogdieren ontstaan:
1. Het "reptielenbrein" onderin de hersenen, vooral bezig met onbewuste processen
2. Het "zoogdierenbrein" middenin de hersenen, het centrum van emoties, leren en geheugen
3. Het "menselijke brein" de buitenste laag, ons rationele brein en centrum van onze persoonlijkheid
Angst zit letterlijk tussen de oren van mensen en paarden. In het meest primitieve deel van onze hersenen (het lymbische systeem in het zoogdierenbrein) zitten twee kleine kernen van zenuwcellen: de Amygdalae. Deze oeroude structuur speelt een belangrijke rol bij het verwerken van informatie uit de buitenwereld, het koppelen van emoties hieraan en het opslaan van herinneringen. Dit gedeelte van onze hersenen wil zoveel mogelijk "plezier" ervaren en zo min mogelijk angst. Door aan bepaalde situaties angst te koppelen kunnen we bij een soortgelijke situatie snel reageren en gevaar voorkomen. Voorbereiding op toekomstige dreiging was evolutionair gezien heel nuttig om te overleven.
In stand houden angst en schrikreactie
Het opstarten van de vecht, vlucht of verstijf reactie gebeurd voor 90% onbewust, je lichaam (en dat van onze paarden) maakt zich klaar voor een intensieve inspanning. Onze hersenen produceren stress hormonen en maken ons minder alert, actief en efficiënt. Door dit bedreigende gevoel kunnen we niet meer goed samenwerken met onze paarden. De communicatie tussen mens en paard wordt vrijwel onmogelijk. Oncontroleerbare of onvoorspelbare gebeurtenissen kunnen voortdurende angst bij mensen en paarden veroorzaken. Onbewust zien we alleen nog maar de gevaarlijke situaties. Vermijden of ontsnappen hieraan lijkt de enige oplossing. We blijven angst hardnekkig koppelen aan onaangename ervaringen en houden zo de reactie in stand. Als laatste kunnen gedachten aan traumatische, bedreigende situaties angstige gevoelens opwekken en de stress reactie steeds opnieuw activeren. We bedenken als het ware wat er kan gebeuren.
Wat kunnen we eraan doen
Trauma's en angsten kunnen met wetenschappelijk onderbouwde therapie worden verwerkt. Je leert nieuwe vaardigheden om met angst om te gaan in een veilige omgeving. Het gaat om controle (zelfvertrouwen) terugkrijgen en begrijpen wat er in je hoofd gebeurd. Als je bang bent tijdens het paardrijden kun je eerst op de grond angstige gedachten doorwerken totdat je durft op te stappen. Dit is een verrassend kort proces, angst accepteren als bondgenoot en niet als vijand is het begin van ontspannen paardrijden. Naast therapie is het heel belangrijk om zelfverzekerd te leren rijden met behulp van een kundige instructeur.
Paarden kunnen niet nadenken over bedreigende situaties, door angsttraining kunnen we hun nare herinneringen vervangen door aangename. Geleidelijke blootstelling aan mogelijk "gevaarlijke" situaties zonder de bijbehorende stress zorgt voor het uitdoven van de schrikreactie. Zodra we met zelfvertrouwen kunnen paardrijden zal je paard je vertrouwen en vragen wat te doen als hij bang is (Antoine de Pluvinel 1555-1620).
Reactie schrijven