Is flow het tegengestelde van angst tijdens paardrijden? Flow wordt wel omschreven als een vorm van discipline én overgave. Het gelukzalige gevoel dat alles klopt. Het perfecte contact met je paard, die begrijpt wat je wil en op minimale aanwijzing reageert.
Het verschil tussen angst en flow
De hele dag krijgen we informatie binnen over onze omgeving en wat daarin gebeurt. De betekenis die we hieraan geven bepaald het gevoel dat we ervaren. Als nieuwe informatie niet past bij wat we al eens eerder meegemaakt hebben, kan er angst of onzekerheid ontstaan. Ons lichaam gaat automatisch reageren op deze bedreigende situatie (of gedachte). Daarnaast wordt de “gevaarlijke” situatie opgeslagen in ons emotionele geheugen om de volgende keer snel te kunnen reageren. We zijn ons niet bewust hiervan. Oncontroleerbare gebeurtenissen kunnen intense angst veroorzaken en voortdurende stress oproepen. Geen controle hebben staat over het algemeen boven aan de lijst van ruiters die bang zijn tijdens paardrijden.
Een licht stress niveau hebben we wel nodig om goed paard te rijden. We kunnen niet alleen maar ontspannen op ons paard hangen want dan gaat deze doen wat hem-haar zelf leuk lijkt. Actief rijden en communicatie met ons paard zorgt ervoor dat we beiden veiligheid en beheersing over de omgeving ervaren. De juiste balans tussen rust en actie roept flow op. We zijn in staat om vol overgave, ontspannen paard te rijden. De weerstand tegen en het vermijden van angst zijn een voorbeeld van niet-flow.
Het grote verschil tussen angst en flow is de manier waarop je omgaat met stress. Bij angst reageer je instinctief en niet proactief zoals tijdens flow. De situatie gaat als het ware met je aan de loop en je voelt je niet in staat om hier iets aan te veranderen. Bij flow heb je juist een gevoel van controle over je handelen en gedrag.
Wat gebeurt er in je zenuwstelsel bij angst tijdens paardrijden
De evolutie heeft ons een brein gegeven dat zorgt dat we zo veilig mogelijk door het leven kunnen. Automatisch reageren van ons lichaam op gevaar is letterlijk belangrijk voor ons voortbestaan. Op drie niveaus kunnen we onbewust zorgen dat we overleven. Het herstellen van lichamelijke zelfregulatie door alle drie lagen van ons zenuwstelsel zorgt ervoor dat we tot rust komen en kunnen genieten van paardrijden.
Het oudste systeem is bevriezen, hier zijn we niet in staat om ook maar enige vorm van actie te ondernemen. Een geval van je ziet en hoort me niet dus dan komt het wel goed. Dit vertaalt zich bij paardrijden in stil gaan staan of van je paard stappen. Totale verstarring is niet een goede strategie tijdens paardrijden, je maakt ook je paard bang.
De stressreactie die iets minder oud is kennen we allemaal, vechten of vluchten. Dit is al enige vorm van actie maar niet erg bewust. Afhankelijk van de situatie wordt je boos of ga je helemaal niet meer paardrijden (vermijden = vluchten). Onze paarden kiezen als prooidieren meestal voor de vluchtreactie.
Een relatief "modern" automatisch stress systeem is je sociale systeem. Hierbij beoordeel je of we veilig zijn in relaties, in dit geval de verbondenheid met je paard. Kunnen jullie de situatie samen aan? Deze band kalmeert, je luistert naar elkaar. Als je in deze vorm van stressreactie zit kun je problemen oplossen door communicatie met je paard en de situatie veranderen.
Als je je onveilig voelt kun je reageren vanuit het oudste systeem: bevriezen, dit is aangeleerde passiviteit bij gevaar. Tijdens therapie werk je door deze drie systemen heen naar een oplossing om angst tijdens paardrijden aan te pakken. Je brengt jouw organisme en dat van je paard weer in een staat van ontspanning.
Hoe blijf je uit het drama wat flow blokkeert
Door troost, contact maken en geruststellend praten tegen jezelf en je paard kun je tot rust komen. Om te helen van een trauma heb je een veilige situatie nodig. Je kunt het automatische zenuwstelsel omschakelen, werk door de drie lagen van je autonome zenuwstelsel heen naar: actie, neem initiatief tijdens paardrijden. Laat de stress niet oplopen tot niveau 10, grijp tijdig in en ontspan als je voelt dat je bang wordt. Zorg dat je ontspannen bent voordat je gaat paardrijden, geniet van het samenzijn met je paard. Ga pas rijden als je de stress van alle dag hebt losgelaten, paarden leven ook in het nu. En als je dan op je paard zit kun je gericht oefeningen rijden en je daarop concentreren in plaats van te bedenken wat er allemaal fout kan gaan.
Reactie schrijven